O parafii

Topólcza po raz pierwszy została wymieniona w dokumentach w 1398 roku, natomiast pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z poł. XVI wieku. Istniejąca tu cerkiew była świątynią „Ruską”, czyli prawosławną. Po roku 1596 w wyniku Linii brzeskiej funkcjonowała w Topólczy parafia unicka (greckokatolicka). Po upadku powstania styczniowego wzmogła się w Królestwie Polskim akcja rusyfikacyjna, połączona ściśle z polityką wyznaniową władz carskich. W maju 1875 roku car Aleksander II zatwierdził postanowienie Świętego Synodu Prawosławnego o przyłączeniu unitów z diecezji chełmskiej do prawosławia. Duchownych odmawiających wprowadzenia zmian dotykały represje ze strony władz państwowych. W tym czasie proboszczem w Topólczy był ks. Jan Grzegorzewski który mając na utrzymaniu liczną rodzinę podporządkował się woli cara. W roku 1906 kolejny proboszcz w Topólczy ks. Włodzimierz Galikowski rozpoczął energiczne starania o wystawienie nowej, murowanej świątyni. Budowę cerkwi z fundacji Elżbiety i Klaudiusza Paschałowów, prowadziła w latach 1910-1911 firma braci Gerwazego i Stanisława Koczorowskich z Warszawy. Świątynia powstała według projektu architekta diecezjalnego Aleksandra Puringa. Pod koniec czerwca 1915 roku ks. Galikowski wraz z większością parafian ewakuował się w głąb Rosji przed zbliżającymi się wojskami austriackimi. W wyniku I wojny światowej znacznie zmniejszyła się liczba wiernych na terenie parafii w Topólczy, a w roku 1917 Austriacy przekazali budynek cerkwi na potrzeby Kościoła katolickiego. 5 kwietnia 1919 roku biskup lubelski Marian Leon Fulman erygował w Topólczy parafię rzymskokatolicką, wyznaczając na jej patrona św. Izydora Oracza. Pierwszym proboszczem parafii został ks. Jan Makulec. W maju tego roku miała miejsce rekoncyliacja świątyni, której dokonał dziekan ze Szczebrzeszyna ks. Andrzej Wadowski

Kościół parafialny w Topólczy, jednonawowy, w stylu bizantyńskim, jest zbudowany z cegły czerwonej. Przy prezbiterium są dwie zakrystie, a na frontonie wieża z kruchtą. We wnętrzu znajdują się drewniane nastawy ołtarza głównego i dwie bocznych, adaptowane w latach 1919-1920, z dawnego jej wyposażenia. Podczas przebudowy kościoła w okresie międzywojennym usunięto m.in. kopuły i przebudowano dach. W nastawie ołtarza głównego znajduje się obraz (ikona) Matki Bożej z Dzieciątkiem, namalowany na drewnie przez malarzy lwowskich, ze złoconą sukienką z I poł. XVII w. W ołtarzu bocznym, po stronie prawej, jest obraz św. Izydora Oracza, namalowany w 1927 r. w Warszawie, a po lewej – obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ołtarze zostały przebudowane w 1969 r.

W 2002 r. artysta-malarz Janusz Szpyt z Lubaczowa wykonał w kościele polichromię. Wtedy to odnaleziono ikony: Narodzenie Matki Bożej, anioł z tablicą z 12 świętami, chrzest Jezusa w Jordanie oraz święci prawosławni (patronowie fundatorów cerkwi). W prezbiterium na suficie została namalowana scena ofiarowania Matki Bożej, a  nawie głównej – postaci czterech ewangelistów z atrybutami (św. Jan – orzeł, św. Łukasz – wół, św. Marek – lew i św. Mateusz – anioł). Nad nastawami ołtarzy bocznych znalazły się obrazy świętych: Jana Pawła II i Stefana Kardynała Wyszyńskiego. W 2003 r. zainstalowano w prezbiterium dwa witraże: Jezusa Miłosiernego i Matki Bożej Siewnej. Wokół świątyni ustawiono rzeźby, powstałe w ramach corocznych roztoczańskich plenerów rzeźbiarskich. W 2005 r. zostały sprowadzone
z Watykanu do kościoła w Topólczy relikwie św. Izydora.

W 2004 roku na pamiątkę peregrynacji kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej i 85-lecia powstania w Topól- czy parafii, wybudowano nową dzwonnicę. Umieszczono na niej dwa dzwony o imionach „Józef” i „Maryja”, poświęcone 20 października 1957 roku przez dziekana ze Szczebrzeszyna ks. Stanisława Szepietowskiego. Dzwony wykonała firma Eugeniusza Pełczyńskiego z Przemyśla.